Павел Белавус

Два сталічныя гарады – Варшаву і Мінск – раздзяляюць толькі 500 кіламетраў, між тым яны разлучаюць Польшчу і Беларусь нават не ў геаграфічных, а хутчэй у геапалітычных аспектах. Паміж краінамі па Заходняму Бугу, па лясах ды лугавых палетках пралягла мяжа Захаду і Усходу, ЕС і зусім не ЕС, дэмакратыі і яшчэ не дэмакратыі, Еўропы і чагосьці падобнага на Еўропу ды, урэшце, вузкай і шырокай чыгуначнай каляіны, якая прымушае дзве начныя гадзіны насельніцтва цягніка «Мінск-Варшава» нервова чакаць дазволу завітаць у той край, дзе, здаецца, нас чакаюць, толькі беражліва не ўсіх туды выпускаюць.

Франц Чарнышэвіч

Калісьці на адным са шматлікіх семінараў, прысвечаных польскаму досведу палітычнай і эканамічнай трансфармацыі, з польскага боку раптам прагучала фраза, якая выклікала ў шмат каго з прысутных беларусаў шчырае здзіўленне, а ў некаторых нават пачуццё ўнутранага пратэсту. Фраза гучала прыблізна так: «Кепскія вучні гэтыя беларусы. Мы іх вучылі дэмакратыі, грошай купу выдалі, але ж яны не здолелі зрабіць рэвалюцыі, хаця ж мелі амаль такую самую сітуацыю, якую мелі палякі падчас ваеннага стану». Нечаканасцю сталі не так словы пра «кепскіх вучняў», як наўпроставыя параўнанні беларускай палітычнай сітуацыі з часамі «Салідарнасці» ў Польшчы.

Хведар Скрайновіч

Сёлета спаўняецца роўна дваццаць год з тых часоў, калі Польская Рэспубліка выйшла на шлях развітання з сацыялістычнай спадчынай, з незабыўнымі гадамі «народнай дэмакратыі». «Усё пачалося ў Гданьску» – той лейтматыў, які прасочваецца ў даследаваннях прафесійных гісторыкаў і разважаннях простых людзей па той бок нашай мяжы з Еўразвязам. Працэс, нібыта распачаты працаўнікамі судаверфяў, за межамі Польшчы праходзіў не менш запамінальна, чым на «радзіме». Кранальныя – да слёз – абдымкі немцаў на тле зруйнаванага муру паўстаюць у памяці разам з не менш уражальнымі – і таксама да слёз – кадрамі з расціснутымі аб брук пратэстоўцамі з Вільні.

Пётр Рудкоўскі

Спачатку, мабыць, крыху ўспамінаў. Быў год 198… Дакладна не памятаю, але гэта было хутчэй у другой палове васьмідзесятых. Я памятаю, як мы з бацькам спрабавалі пры дапамозе савецкага тэлевізара «Гарызонт» «злавіць Польшчу», што часам і атрымлівалася дзякуючы вельмі дакладнаму скіраванню антэны, замацаванай на чатырох- ці пяціметровай жардзіне. У нейкі момант бацька крычаў мне: «Ёсць, ёсць!» Гэта значыла, што я маю скончыць гімнастыку з жардзінай, бо «Польшчу» мы злавілі.

Ліна Новік

Дэмакратычная рэвалюцыя 1989 г. у Польшчы, першая ў сваім родзе ва Ўсходняй Еўропе, стала пачаткам пераўтварэнняў ва ўсіх сферах жыцця польскай дзяржавы. Перамога над трыма кітамі савецкай мадэлі дзяржаўнага кіравання – палітычнай манаполіяй адной партыі, унітарнасцю дзяржаўнай улады і адзінствам дзяржаўнай уласнасці, патрабавала карэннай перабудовы як трэцяга – грамадскага сектара, так і першага – дзяржаўнага; што ж да сферы прадпрымальніцтва, тую і зусім давялося адбудоўваць з нуля. Усё гэта патрабавала новых кадраў: так або інакш, яны па-ранейшаму «вырашалі ўсё». Менавіта таму адной з найважнейшых, на мой погляд, рэформаў стала адукацыйная.

Павел Белавус

Берасце – горад з унікальным геаграфічным становішчам, Польшчай і Украінай пад бокам, заўжды вылучаўся сваёй заможнасцю ў параўнанні з іншымі абласнымі цэнтрамі Беларусі. І мяжа з’яўляецца вялікай камерцыйнай сілай для дасягнення і падтрымання гэтай заможнасці.

Аляксандр Класкоўскі

29 гадоў таму ў адзін цудоўны жнівеньскі дзень я знянацку апынуўся ў скуры (дакладней — у кірзавых ботах) без пяці хвілін акупанта. Пайшла пагалоска, што наша паднятая па трывозе дывізія ідзе на Польшчу.
Так яно было ці не, схавана пад покрывам вайсковай таямніцы.

Юрась Каласоўскі

Перамога «Салідарнасці» на выбарах у 1989-м у Польшчы і наданне Дэкларацыі аб дзяржаўным суверэнітэце Беларусі статусу канстытуцыйнага закона намаганнямі БНФ у 1991-м прывялі адпаведна да спынення існавання ПНР і БССР, а таксама да сканчэння ўлады камуністаў у суседніх краінах. Але далей Беларусь і Польшча пайшлі рознымі шляхамі…